در هر پروژه ساخت‌وساز، اخذ جواز ساختمان اولین و مهم‌ترین مرحله رسمی و قانونی پیش از شروع عملیات اجرایی است. بدون دریافت این مجوز، هیچ فعالیت عمرانی در ملک مجاز نخواهد بود و ممکن است با توقف پروژه یا جرایم شهرداری مواجه شوید. اما مراحل اخذ جواز ساخت چیست؟ چه مدارکی نیاز است؟ و چگونه یک شرکت عمرانی می‌تواند در این روند کمک کند؟
در این مقاله به تمامی سوالات شما در مورد فرآیند اخذ جواز ساختمان به زبان ساده پاسخ می‌دهیم.
جواز ساختمان چیست؟
جواز یا پروانه ساختمان، سندی رسمی است که از سوی شهرداری یا مرجع صدور پروانه صادر شده و اجازه ساخت، تخریب، نوسازی، اضافه بنا یا تغییر کاربری ملک را به مالک می‌دهد. این مجوز بر اساس ضوابط طرح تفصیلی، کاربری زمین، مساحت و نوع سازه طراحی می‌شود.
چه کسانی باید جواز ساخت بگیرند؟
هر مالک یا سرمایه‌گذاری که قصد دارد بنای جدیدی بسازد، ساختمانی را تخریب کند، طبقه اضافه کند، تغییر کاربری دهد یا بنای موجود را بازسازی کند، باید پیش از شروع کار نسبت به اخذ جواز ساختمان اقدام نماید. در صورتی که این مراحل طی نشود، شهرداری می‌تواند پروژه را متوقف و حتی آن را تخریب کند.
مراحل اخذ جواز ساختمان
روند دریافت پروانه ساخت، دارای چند مرحله مشخص است که در ادامه به ترتیب توضیح داده شده است. استفاده از خدمات یک شرکت عمرانی معتبر در این مسیر می‌تواند کار را بسیار ساده‌تر و سریع‌تر کند.
1. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک شهر یا شهرداری منطقه
مالک یا نماینده قانونی او ابتدا باید با در دست داشتن سند ملک، مدارک شناسایی، قبوض پرداخت‌شده و مشخصات ملک به دفتر خدمات الکترونیک شهر (در تهران) یا شهرداری محل مراجعه کند و درخواست رسمی برای جواز ثبت کند.
2. بررسی وضعیت طرح تفصیلی ملک
در این مرحله، کاربری زمین، ضوابط ارتفاع، تعداد طبقات مجاز، سطح اشغال و تراکم بر اساس طرح تفصیلی منطقه بررسی می‌شود. این اطلاعات مشخص می‌کند که ملک مورد نظر اجازه چه نوع ساخت‌وسازی را دارد.
3. بازدید و تهیه گزارش توسط کارشناس شهرداری
پس از ثبت درخواست، بازدیدی از محل انجام می‌شود تا مشخصات واقعی ملک با مدارک تطبیق داده شود. اگر تخلف یا مغایرتی وجود نداشته باشد، روند ادامه پیدا می‌کند.
4. معرفی مهندسین طراح توسط مالک یا شرکت عمرانی
مالک باید یک مهندس معمار یا گروهی از مهندسین (معمار، سازه، برق، مکانیک) برای طراحی نقشه‌ها معرفی کند. این مرحله معمولاً توسط شرکت‌های عمرانی با تجربه انجام می‌شود، زیرا طراحی مطابق ضوابط شهرداری و سازمان نظام مهندسی بسیار تخصصی است.
5. طراحی نقشه‌ها و تأیید نظام مهندسی
نقشه‌های معماری، سازه، تاسیسات و برق باید تهیه و در سامانه نظام مهندسی بارگذاری شوند. پس از بررسی و اصلاحات احتمالی، نقشه‌ها تأیید و مجوز صادر می‌شود.
6. پرداخت عوارض ساخت و هزینه‌های صدور پروانه
در این مرحله، مالک موظف است عوارض صدور جواز ساخت، هزینه تفکیک، نوسازی، هزینه خدمات مهندسین ناظر و سایر موارد مرتبط را پرداخت کند.
7. صدور نهایی پروانه ساخت
پس از تأیید نهایی و پرداخت‌ها، پروانه ساختمان صادر شده و پروژه وارد فاز اجرایی می‌شود. این جواز معمولاً دارای مدت اعتبار مشخص (مثلاً دو سال) است و اگر عملیات در آن مدت آغاز نشود، باید تمدید گردد.
مدارک لازم برای اخذ جواز ساختمان
سند مالکیت رسمی
شناسنامه و کارت ملی مالک
فیش نوسازی و پرداخت عوارض
نقشه‌های طراحی شده
معرفی‌نامه مهندس ناظر و طراح
فرم تکمیل شده درخواست صدور جواز
در صورت واگذاری امور به یک شرکت عمرانی معتبر، معمولاً بسیاری از این مراحل از طرف مالک پیگیری می‌شود.
نقش شرکت عمرانی در اخذ جواز ساختمان
همکاری با یک شرکت عمرانی حرفه‌ای مانند تیم‌های مشاوره و اجرا، مزایای زیادی دارد:
تسریع فرآیند اخذ جواز با تجربه و ارتباط با مراجع
طراحی اصولی و مطابق ضوابط نقشه‌ها
پیشگیری از دوباره‌کاری یا رد شدن مدارک
پیگیری تمامی مراحل اداری و فنی
صرفه‌جویی در زمان و هزینه
بسیاری از سرمایه‌گذاران ساختمانی، فرآیند اخذ جواز ساختمان را به شرکت‌های عمرانی می‌سپارند تا بدون دردسر وارد فاز ساخت شوند.
نکاتی مهم درباره اخذ جواز ساخت
پیش از خرید زمین یا ملک، وضعیت طرح تفصیلی و مجوز ساخت آن بررسی شود.
همیشه از مهندسین رسمی و دارای پروانه برای طراحی استفاده کنید.
اگر ملک در بافت فرسوده است، تسهیلات و شرایط خاصی برای اخذ جواز وجود دارد.
در صورت تغییر در مالکیت، مدارک و وکالت‌نامه معتبر ارائه شود.
جمع‌بندی
اخذ جواز ساختمان یکی از مراحل حساس و مهم پیش از شروع ساخت‌وساز است که نیاز به آشنایی با قوانین، مدارک و مراحل اداری دارد. این فرآیند اگر به‌درستی و توسط افراد متخصص انجام شود، می‌تواند با سرعت، دقت و کمترین هزینه پیش برود. همکاری با یک شرکت عمرانی با سابقه، تضمینی برای شروع قانونی و مطمئن پروژه شماست.
